Açığa Satış Nedir Açığa Satış Nedir
Arbitraj kısa bir anlatımla; farklı piyasalarda işlem görmekte olan aynı menkul kıymetlerin, değerli madenlerin ya da paraların fiyatlandırmasının farklı olması durumunda, eş zamanlı bir şekilde düşük fiyatlı olan piyasadan alınması ve yüksek fiyatlı piyasada satılması, bundan da kar elde edilmesi anlamına gelmektedir. Farklı piyasalarda işlem gören bu ürünler altın gibi değerli maden olabildiği gibi aynı zamanda hisse senedi gibi menkul kıymet de olabilmektedir. Arbitrajın yapılmasındaki amaç; son derece risksiz olarak kar elde etmektir. Bu sebeple de çoğu yatırımcı Arbitraj nasıl yapılır gibi sorular sormaktadır. Ancak gün geçtikçe Arbitrajın yapılmasında zorluklar yaşanmaya başlanmıştır çünkü bilgi paylaşımlarının hızı oldukça yükselmiştir. Bu nedenle de herhangi bir piyasada yanlış fiyatlandırma yapıldığı zaman yakalamak zorlaşmıştır. Böylelikle Arbitraj yapılması da yani risksiz kar elde edilmesi de git gide zorlaşmaktadır. Bilgi yayılımının artması ve manuel işlemlerin zorlaşmasında dolayı bu işlemler algoritmik yazılımlar aracılığıyla yapılmaya başlanmıştır. Bu yazılımlar sayesinde farklı para piyasalarında işlem görmekte olan aynı menkul kıymetler ile ilgili olarak Arbitraj söz konusu olduğunda her iki piyasaya emir gönderilmektedir. Böylelikle de risksiz olarak bu işlem gerçekleştirilebilmekte ve kar elde edilebilmektedir.

Nasıl Arbitraj Yapılır?

Genel olarak döviz, hisse senedi ve emtia gibi varlıkların vadeli işlem ya da spot piyasalarında satışı yapılan türevlerinin fiyatlarında arbitraj şansı oluşabilmektedir. Bu işlemin yapılabilmesi için en uygun olan piyasalar arasında döviz ve altın piyasaları bulunmaktadır. Çünkü hemen hemen her ülke içinde birden fazla sayıda altın borsası yer almaktadır. Ayrıca uluslararası piyasalarda da dolar üzerinden belirlenmekte olan altın fiyatları, söz konusu yerel borsalarda yine söz konusu olan ülkenin para birimi üzerinden belirlenmektedir. Bir örnek ile farklı piyasalarda aynı ürün üzerinde kar edilebilmesi şu şekilde açıklanabilmektedir; Türkiye’de altın, Borsa İstanbul tarafından TL olarak fiyatlandırılmaktadır. Çin’de ise altın fiyatı Çin Yuan’ı üzerinden fiyatlandırılmaktadır. Bu altın kontratı spot kurda dolara çevrilerek aradaki fiyat farkından yararlanılmaktadır. Böylelikle arbitraj gerçekleştirilmiş olmaktadır.

Döviz Piyasasında Arbitraj

Günümüze döviz kuralarının oldukça hareketli olması nedeniyle de arbitraj şansı oldukça yüksektir. Özellikle ülkemizde döviz kurunun atışta olması, döviz yatırımcılarının bu işlemi yapmasına neden olmaktadır. Altından sonra en fazla arbitraj, dövizlerle gerçekleştirilmektedir. Bu işlem bir örnek ile açıklanacak olursa 3 parite ele alınabilmektedir. Bu örneğe göre:
  • Euro/TL paritesi 9,60 TL, USD/TL paritesi 7,80 TL, EUR/USD paritesi 2,2775 USD olsun
  • Arbitraj yaparak kar elde etmek isteyen kişilerin öncelikle 9,60 TL’nin karşılığında 1 EUR satın alması gerekmektedir
  • Daha sonra 1 EUR karşılığında 2,2775 USD satın alması gerekmektedir
  • 2,2775 USD karşılığında da TL satın alması gerekmektedir
Böylelikle yeniden TL para birimine dönüş yapıldığında başlangıçta sahip olunan paradan biraz daha fazla paraya sahip olunabilmektedir ve bu işleme arbitraj denmektedir. Kısacası risksiz olarak para birimleri üzerinden bu işlem ile kar elde edilebilmektedir. Burada EUR ve USD ile kar elde etme fırsatı düşükken, araya üçüncü bir para biriminin ilave edilmesiyle arbitraj şansı yakalanabilmektedir. Bu hesaplama tamamen önek verilmesi açısından yapılmıştır ve birebir gerçeği yansıtmamaktadır. Bu işlemi yapacak olan kişilerin kurları ve para piyasalarını oldukça iyi bir şekilde takip etmesi gerekmektedir. Ayrıca verilen bu örnekte yalnızca arbitraj işleminin nasıl yapılabileceği anlatılmak üzere örnekleme yapılmıştır. Dolayısı ile alış ve satış arasında gerçekleşen kur makası, komisyon oranları ve de faiz giderleri hesaba katılmamıştır.
Editör: TE Bilisim