Brüt Takas Nedir?

Brüt takas; hisse senedinin takası işleminde pay ve toplam TL netleştirme işlemi olarak bilinmektedir. Bu işlem İstanbul Takas ve Saklama Bankası tarafından gün boyunca gerçekleştirilebilmektedir. Herhangi bir tarihte hem alış hem de satış işlemi yapan kurum, satış ve alış fiyatı toplamına göre çıkan net brüt takas bakiyesine göre borçlandırılmakta ya da alacaklandırılmaktadır. Buna göre alış tutarları fazla çıkan kişi borçlu, satış tutarları fazla olan kişi ise nakit alacaklı ilan edilecektir. Brüt takas netleştirmesi ile kişinin borcu ya da alacağı belirlenmiş olacaktır.

Brüt Takasa Giren Hisse Senetleri Hakkında

Brüt takas aslında bir tür tedbir niteliği taşımaktadır. SPK bu hisse senetlerinde yapılan manipülatif ya da spekülatif hareketlerin tespit edilebilmesi için bu uygulamayı yürürlüğe koymuştur. Brüt takas yöntemi ile bu durumlar önlenebileceği için hisse alım ve satımında güvenilir bir alışveriş yapılabilecektir. Brüt takasa konu olan bir hisse senedinin aynı gün satışı gerçekleştirilememektedir. Aldığınız lot bazında hisse senedini satmanız halinde hanenize eksi şeklinde yansıtılacak, satış gerçekleştirildiğinde sıfıra düşürülecektir. Brüt takasta ilk alımda 100 sınırında bir alım yaptıktan sonra ikinci alımda ne kadar hisse senedi alırsanız alın, satmak istediğinizde 100’den fazla satış yapabilmeniz söz konusu olamayacaktır.

Brüt Takasa Hangi Hisse Senetleri Giriyor?

Brüt takasa giren hisseler genellikle borsanın kapanış seanslarına göre farklılık gösterecektir. Mevcut brüt takasa giren hisse senetleri KAP duyurularında yer almaktadır. Genel olarak ADESE- AGYO- ALCAR- BRYAT- BTCIM- CMBTN- CMENT- PEGYO- VBTS gibi şirket payları hisse senetlerinde genellikle brüt takas ile karşılaşılmaktadır. Ancak ani yükseliş gösteren ve talepleri artan hisse senetlerinin tamamında brüt takasa girme durumu yaşanabilecektir.

Brüt Takasa Giren Hisselerde İşlemler Nasıl Yürütülmektedir?

Brüt takas hisseleri satın alınabilmesi için yatırılan nakit para yani T2’nin üzerinden en az 2 gün geçmiş olması gerekecektir. Gününde ya da bir gün öncesinde çıkarılan para ile brüt takas hisselerinden yararlanılması söz konusu olamayacaktır. Brüt takasa giren hisselerde aynı gün alım ve satım işlemi yapılamayacaktır. Buna göre bu hisse senetlerinden alım yapan bir kişinin hisse senedini aynı gün satabilmesi mümkün olmayacaktır. Brüt takas içerisinde yer alan hisselerden alım yapılmak isteniyorsa, yatırım yapmak isteyen bir kişinin alım tutarı kadar nakdinin yer alması zorunludur. Brüt takas hisse satışı yapmak isteyen kişilerin ise, satış yapacağınız yatırımcının ihtiyacını karşılayacak miktarda hisse senedine sahip olunması gereklidir. Brüt takaslarda kredi satın alma işleminin gerçekleşmesi olanaksızdır. Kişi borç ile değil ancak, elinde var olan nakit desteği ile brüt takas hisse senetlerinin alımını gerçekleştirebilir. Bu noktada alınacak hisse senedinin tutarının ortalama 2 günden daha önce, hesaba aktarılmış olmasına dikkat edilmelidir.

Brüt Takasa Giren Hisselerde Yükselme Gözlenir Mi?

Brüt takasa giren hisseler genel olarak baskılanan hisse türleridir. Brüt takas işlemleri genel olarak borsa yatırımcılarının yatırım konusunda kararını etkilemeyecektir. Ancak şunun da bilinmesi gerekecektir ki, brüt takasa giren hisselere yatırım yapılmasını engelleyecek herhangi bir durum söz konusu değildir. Brüt takas genel olarak yapılan spekülatif ve manüplatif hareketlerin oluşumunu engellemek amacı ile yapılır. Brüt takasa giren hisselerde baskılanmanın esas nedeni, yatırımcıların hareket alanının önemli ölçüde kısıtlanmış olmasıdır. Brüt takasta hisse senedinin ne kadar kalacağı da yükselmesini etkileyen önemli sebeplerden bir tanesidir. Takasa giren hisse senetlerinin genel olarak hacmi düşeceği ve yapılan talep miktarı azalacağı için, düşüş göstermesi beklenir. Ancak brüt takastan çıkan ya da çıkma tarihine yakın olunan hisse senetlerinin tamamında yükseliş yaşanması beklenen bir olgudur. Bu nedenle brüt takasa alınan hisse senetlerinin tamamında bu noktaları yatırımcının incelemesinde yarar vardır.