borsada pd nedir[/caption]
Piyasa değeri şirketlerin devamlı kazançlarını sağlayacak olan en büyük değerdir. Bir malın, şirketin ya da benzeri yapıların pazar denilen piyasadaki gerçek değeri olarak da söylenebilir. Bu durum tamamen mala ya da şirkete satış esnasında biçilen fiyatı değildir. Onun yerine hak ettiği gerçek değeri ifade etmektedir. Bu ikisi tam rekabet durumunda eşit sayılmaktadır.
Borsada Piyasa Değeri Nasıl Hesaplanır?
Borsa üzerinde işlem görmekte olan şirketlerin piyasa değerleri toplam hisse senetlerinin, hisse fiyatlarına çarpılması sonucunda hesaplanmaktadır. Diğer deyişle borsada PD, o şirkete ait hisse fiyatının toplam hisse sayısı ile çarpılması sonucunda elde edilmektedir. Bir şirketin piyasa değeri devamlı olarak değişkenlik, oynaklık gösterebilmektedir. Bu durumun sebebi ise piyasa değeri hesaplanmasında kullanılan hisse senetlerinin cari fiyatlarıdır. Bu fiyat da devamlı olarak değişkenlik seyretmektedir. Bunu örneklendirecek olursak 1 milyon hisseye sahip olan bir şirketin hisse fiyatı 10 TL ise o şirketin piyasa değeri 10 milyon TL olarak hesaplanmaktadır. Bu durum formül şeklinde şöyle ifade edilmektedir: “Piyasa Değeri (PD) = Hisse senedi sayısı x Hisse Fiyatı” Borsada PD, piyasa değeri, işleyişini daha iyi algılamak için örnekler verilmiştir. A şirketinin toplam hisse senedi adedi 80.000.000 TL olduğu bilinmektedir. Borsada işlem görmekte olan şirketin 1 adet hisse senedi fiyatı 5 TL’dir. Bu durumda 80.000.000 x 5 TL işlemi yapıldığında 400.000.000 TL sonucu elde edilmektedir. Yani A şirketinin PD durumu hesaplanmış olunmaktadır. Piyasa değeri hesaplamalarının bir formülü daha bulunmaktadır. “Sermaye x Hisse Fiyatı = Piyasa Değeri” şeklindedir. Bu formüle göre verilecek örneklerden biri şu şekildedir: Beşiktaş’ın piyasa değeri hesaplanmak istenildiğinde ilk ulaşılması gereken sermayedir. Kullanılmakta olan mobil borsa uygulamalarından Beşiktaş’a ödenen sermayenin 550.000.000 TL olduğu görülmektedir. İkinci adım olarak hisse senedi fiyatı 2,70 TL olarak görülmektedir. Yukarıdaki formül dikkate alındığında 550.000.000 x 2,70 = 1.485.000.000 TL şeklinde işlem yapılmış olunur. Bu şekilde piyasa değerine ulaşılır. Birçok yatırımcının bu tür durumlarda dikkat etmesi gereken hususlar, hisse fiyatlarındaki arz ve talep dengesine göre oluşturulduğu için yapılan hesaplamalar bazı zamanlar gerçek piyasa değerlerini yansıtmamaktadır. Bir şirketin piyasa değerini hesaplanırken hisse fiyatı ana çarpan olduğu için ve hisse senedi fiyatları alış ve satışlara göre oluştuğundan dolayı fiyatlardaki dalgalanma durumları piyasa değerini etkilemektedir. Şirketlerin borsada PD durumları daha çok satışları söz konusu olduğu zamanlarda hesaplanmaktadır. Bu duruma da kısaca bir örnek verilecek olunursa; borsada işlem görmekte olan bir şirketin değeri borsaya göre 2000 TL olabilmektedir. Fakat piyasa araştırılmasına gidildiğinde şirketin arazisinin bile 2000 TL’den fazla bir fiyat ettiği görülebilmektedir. Bu durumda hisse senedine talep olmadığından hisse fiyatlarına göre oluşan piyasa değerleri gerçek değerlerini yansıtmamaktadır. Birçok varsayım içerisinde değişen bu değerler çoğaltılabilir. Şirketlerin piyasa değeri bulunmaya çalışırken hisse senetlerinin toplamı ile birlikte hisse fiyatının çarpılması gerekmektedir. Bazı zamanlar büyük şirketlerin piyasa değerinin düşük olduğu gözlemlenebilir. Bu durumda şirketin bilanço değerlerinin incelenmesi gerekmektedir. Borsada PD durumları yukarıdaki formüller sayesinde oldukça kolay bulunur. Bu sayede alış satışlar kayıpsız kaydedilmekle beraber piyasadaki denge durumu sağlanmakta ve şirketler değerlerinin karşılığını almaktadır.
Editör: TE Bilisim
