Türkiye’nin e-mobilite dönüşüm lideri. Sözleşmeli Üretim (Contract Manufacturing) şirketin ana iş modeli olarak 2013 yılına kadar devam ederken şirket aynı yıl Jest markasıyla kendi dizel modellerinin üretimine de başlamıştır. Şirket ana ihraç pazarı olan Avrupa’da özellikle Paris İklim Anlaşması sonrasında giderek hızlanan yeşil dönüşüm ve buna paralel Sıfır Salınımlı Araç (Zero Emission Vehicle) politikasını zamanında doğru okuyarak 2015 yılında emobilite dönüşüm programını başlatmıştır. Bu yönde hızla stratejik Ar-Ge çalışmalarını başlatan şirket 2018 yılında eJest markasıyla ilk elektrikli minibüs markasını piyasaya sunmuştur.
Bunu 2019 yılında Alçak Tabanlı Şehir Otobüsü e-ATAK, 2021 yılında sürücüsüz (otonom) e-ATAK ve 2021 yılında Alçak Tabanlı Şehir Otobüsü e-ATA (10-12-18 metre) markaları izlemiştir. 2021 yılı sonunda KARSAN markalı elektrikli araç satışlarının toplam satışlardaki payı %19 düzeyine erişirken, 2022 yılı sonunda bu rakamın %57’ye çıkmasını öngörmekteyiz.
Diğer yandan Hyundai ile olan anlaşmanın 2021 yılı sonunda bitmesini takiben şirket Renault ile Megane dizel/ benzinli binek araçlarının Sözleşmeli Üretim Modeli altında üretilmesi için 5 yıllık bir anlaşma imzalamıştır.
Bu projenin 5 yıl süresince yıllık yaklaşık 40 mn EUR satış geliri yaratmasını beklemekteyiz. Buna karşın e-mobilite dönüşümünün hızlanmasıyla birlikte KARSAN’nın ürettiği İçten Yanmalı Motorlu (dizel/benzin) araçların (KARSAN markalı ticari araç, Megane ve Menarinibus) toplam satışlar içindeki payının önümüzdeki 5 yıl sonunda %7 düzeyine inerken, elektrikli araç satışlarının payının %86’ya çıkmasını ön görmekteyiz. Bu düzeyde bir e-mobilite dönüşüm hızının global ölçekte dikkat çekici olacağını düşünmekteyiz.
Avrupa E-Otobüs Pazarı Hızla Büyümeye Devam Ediyor
Avrupa pazarında e-otobüs satışları 2021 yılı sonunda yıllık %67 büyüyerek 3,777 düzeyine erişmiştir. Geçen on yıllık dönemde e-otobüs satışlarının yıllık bileşik %54 büyüme oranı sergilediğini görmekteyiz. Avrupa Birliğindeki yerel yönetimler 2019’da Yeşil Kamu Alım Kuralları çerçevesinde 2025 ve 2030 yılına kadar e-otobüs sayısının var olan filo içindeki paylarının artırılması konusunda anlaşmaya varmıştır.
Buna göre Avrupa genelindeki şehirlerde kamu yetkilileri tarafından satın alınan yeni otobüslerin en az dörtte birinin 2025 yılına kadar ve en az üçte birinin 2030 yılına kadar “temiz” olması gerekmektedir. ING tarafından 2021 yılında yapılan bir araştırmaya göre Avrupa’da yaklaşık 180 bin toplu taşıma aracı bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hedeflere ulaşılabilmesi için 2022-2025 döneminde Avrupa yerel yönetimlerinin yaklaşık 45 bin adet e-otobüs alması gerekmektedir. Bu bilgilerin ışığında Avrupa’da e-otobüs satışlarının 2025 yılı sonunda yıllık 16 bin adete, 2030 sonunda ise 30 bin adete çıkmasını ön görmekteyiz. Bu rakamlar 2021-25T ve 25T-30T dönemleri için sırasıyla %43 ve %17’lik YBBO oranlarına işaret etmektedir. Ukrayna krizinin yol açtığı enerji güvenliği endişelerinin yeşil dönüşümü hızlandırarak, özellikle kamu kurumlarının ve belediyelerin yeni e-otobüs alımlarını daha da artırmasını beklemekteyiz. KARSAN’nın e-otobüs segmentinde sunduğu markaların yüksek fiyat-kalite performansı ile şirketin 2022 yılı sonunda Avrupa e-otobüs pazarındaki payının %4, 2023-2027 döneminde ise ortalama %5 düzeyinde gerçekleşmesini öngörmekteyiz
Türkiye’de E-Otobüs Dönüşümü 2023 Sonrasında Hız Kazanacak
Tahminlerimize göre Türkiye’de belediyelere ait (özel halk otobüsleri dahil) yaklaşık 30 bin civarında otobüs bulunmaktadır. Bunların yaklaşık üçte biri İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunmaktadır. 2023-2028 arasında başta büyük şehirler olmak üzere bir çok belediyenin eotobüs dönüşümünü başlatacağını düşünmekteyiz. Toplu taşıma otobüs filolarının %20’sinin elektrikli otobüse dönüşeceğini varsayarak, Türkiye’deki toplam e-otobüs satışlarının 2023-2028 döneminde toplam 6 bin civarında olmasını öngörmekteyiz. EPDK tarafından Nisan 2022 tarihinde yayınlanan “Şarj Hizmet Yönetmeliği”ni takiben edönüşüm için gereken alt yapı yatırımlarının da hızlanacağını düşünmekteyiz.
İnfo Yatırım’a ait bültenin devamı için tıklayın.
